Tijdschriften

Met deze set van 6 nummers kun je voordelig kennismaken met DADA. Je ontvangt 6 nummers met 50% korting. 

In dit pakket zitten:

DADA Blauw

DADA Pixel art

DADA Aboriginal

DADA Rood

DADA Stillevens

DADA De farao's

In het winternummer van DICHTER. speelt het werk van beeldend kunstenaar Erik Mattijssen de hoofdrol. Letterlijk! De gedichten in het nummer gaan over speelgoed en worden begeleid door de vrolijke, kleurrijke gouaches van Erik Mattijssen. Hij maakte ze tijdens de lockdown in Berlijn waar hij in het coronajaar voor een werkperiode verbleef. In plaats van de inspirerende atelier- en museumbezoeken waar hij zich op had verheugd, verbleef hij in een lege stad. Alles op slot. Om zichzelf iets te doen te geven, maakte hij elke dag een gouache van speelgoed. Al die gouaches waren na corona op ART Rotterdam te zien. Ze krijgen een tweede leven in dit nummer van DICHTER. - vergezeld van meer dan 50 prachtige en spiksplinternieuwe gedichten van bijna 40 dichters.

Rond 1900 was Parijs het middelpunt van de kunstwereld. Daar werd dat jaar de Wereldtentoonstelling gehouden. Ook werden er veel tentoonstellingen van gevestigde kunstenaars georganiseerd in het Louvre, het Grand Palais, het Petit Palais en het Champ de Mars. Galeries, zoals die van Paul Durand-Ruel (1831-1922) en Ambroise Vollard (1866-1939), toonden werk van avant-garde kunstenaars. In Parijs gebeurde het allemaal. Daar kon je naam maken en beroemd worden. Kunstenaars van over de hele wereld verhuisden naar de Franse hoofdstad. Ze kwamen vaak terecht in buitenwijken als Montmartre en Montparnasse waar de woningen en ateliers nog betaalbaar waren. Al die kunstenaars met al die nieuwe ideeën woonden bij elkaar om de hoek, en zagen elkaar op straat, of aan het einde van de dag in het café op de hoek.  

Het was de tijd van het post-impressionisme. De schilder Cézanne liet het perspectief los in zijn werk. Picasso zei later: ‘Wat Cézanne met de werkelijkheid heeft gedaan, was veel vooruitstrevender dan de stoommachine’.  Dat is misschien wat overdreven, maar Cézanne effende zeker de weg. Kubistische kunstenaars wilden een voorwerp van verschillende kanten laten zien. Driedimensionale voorwerpen werden uit elkaar gehaald en als abstracte stukjes op een tweedimensionaal doek geschilderd. Een toeschouwer ziet het voorwerp van verschillende kanten, allemaal tegelijk. Kleur was minder belangrijker. Het palet van de kubisten bestaat uit bruin en grijs, aangevuld met zwart en wit. Ook het onderwerp was ondergeschikt. Ze schilderden vooral stillevens, maar ook wel landschappen en portretten.

De Spaanse kunstenaar Picasso was ook naar Parijs verhuisd. Hij leerde daar in 1907 Braque kennen. Picasso woonde en werkte in de Bateau-Lavoir, om de hoek van Rue d’Orsel, waar Braques zijn atelier had. Ze zagen elkaar bijna elke dag. Samen met Gris ontwikkelden Picasso en Braque het kubisme. De beginfase wordt ook wel analytisch kubisme genoemd. Later ontstond het zogenaamde synthetisch kubisme. Een terugkeer naar simpele vormen, heldere kleuren en nieuwe technieken zoals collages waarbij papier en kranten onderdeel zijn van het schilderij. Deze ontleding van de werkelijkheid was het begin van de moderne kunst. 

De Eerste Wereldoorlog betekende het einde van het kubisme. Braque moest naar het front, waar hij in 1915 zwaar gewond raakte aan zijn hoofd. Hij onderging een zware operatie, het herstel duurde twee jaar. Ook Derain was aan het front, net als veel andere kunstenaars.

Het kubisme wordt vaak gezien als een stroming die alleen op zoek was naar de vorm, maar de vraag is of dat klopt. Op de site van het Tate in Londen staat dit citaat van Picasso:

Als een stukje krant een fles kan worden, geeft dat ons iets om over na te denken, zowel bij kranten als bij flessen. Dit verplaatste object is een universum binnengegaan waarvoor het niet gemaakt is en waar het tot op zekere hoogte zijn vreemdheid behoudt. En over deze vreemdheid wilden we mensen aan het denken zetten, omdat we ons er terdege van bewust waren dat de wereld heel vreemd en niet bepaald geruststellend aan het worden was*.

De wereld was inderdaad vreemd en zeker niet geruststellend. Na de Eerste Wereldoorlog waren er 4.935.975 doden aan Geallieerde kant, en 3.289.196 bij de Centralen. Een totaal van 8.225.171 doden. Krankzinnig en bijna niet te bevatten. Het kubisme had het voorvoeld, en aangekondigd. In dit nummer laten we zien wat het was, hoe het ontstond en ook hoe het overging in nieuwe kunststromingen.

Het herfstnummer van DICHTER. gaat over thuis - het thema van de kinderboekenweek. Bijna 50 gedichten van meer dan 30 dichters. Gecombineerd met foto’s van steden van hout en karton van de bekende designer Floris Hovers. Kleurrijk en vrolijk.

Dit nummer van DADA gaat over de farao's van het oude Egypte.  Nog steeds fascinerend. De Steen van Rosette was niet lang geleden nog te zien in het British Museum in Londen. De laatste kans om de steen in Europa te zien want ze gaat binnenkort terug naar Egypte. Zoals het hoort, maar jammer is het wel. De beroemde steen was de sleutel waarmee het hiërogliefenschrift werd ontcijferd. Het krijgt ongetwijfeld een ereplek in het nieuwe Grand Egyptisch Museum in de Egyptische hoofdstad Caïro. Dat opent binnenkort aan de rand van de stad, naast de piramides van Gizeh. Het oude museum was blijkbaar hopeloos ouderwets en niet toegerust om de miljoenen bezoekers per jaar te ontvangen, maar wel een van de mooiste musea ter wereld. Je kon er onbespied oog in oog met de oudheid staan. Nog niet alles zat achter glas en er stond niet op elke hoek van elke zaal een strenge suppoost. Het was een museum waarin je je heel even Carter kon wanen, de beroemde Egyptoloog die het graf van Toetanchamon ontdekte. 

Een deel van de collectie uit het oude museum is al overgebracht naar het nieuwe gebouw. Alle mummies gingen in een statige optocht door de stad naar hun nieuwe eeuwige plek. Grote namen. Beroemde farao's. De koningen die de opdracht gaven voor de kunstwerken in deze DADA. Het nieuwe museum is af maar de opening wordt om onbekende redenen steeds uitgesteld. Er wordt nu gemeld dat het dit jaar echt gaat gebeuren. 

Toch hoef je niet per se naar Egypte om oog in oog met het oude Egypte te staan. De collectie van het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden behoort tot de tien belangrijkste Egyptische verzamelingen in de wereld. Ook op Art Google is er van alles te vinden en te zien. Doen hoor! Te mooi om niet te zien.

Bijna 60 gedichten van meer dan 40 dichters over het heelal. Met de mooiste ruimtefoto’s ter wereld van de NASA, ESA en CSA. Gemaakt in sterrenwachten en ruimtevaartuigen, op aarde en andere plekken in het heelal, door mensen en ruimtetelescopen. Allemaal echt. Niks nep. Oogverblindend. Op naar de sterren dus - en daar voorbij!

Meer over de beelden uit deze dichter klik hier

Door de Russische invasie van Oekraïne werd het ineens opnieuw pijnlijk duidelijk dat vrede en vrijheid nooit vanzelfsprekend zijn. Voor ons leven zonder oorlog gaven mensen hun leven. Nog steeds zijn er mensen bereid hun leven te wagen in vredesoperaties, als vrijheid ergens verdedigd moet worden. Niet iedereen komt weer thuis. Al die mensen worden ieder jaar op 4 mei om 20.00 uur herdacht. We zijn twee minuten stil, luisteren naar de vogels, de taptoe en een toespraak. En omdat niemand het zo goed kan verwoorden als dichters, is dodenherdenking vaak het uitgelezen moment voor een gedicht. Er bestaan prachtige gedichten over de oorlog en de bevrijding. Elk woord raak. En voor wie het wat nieuwer mag, schreven de dichters van DICHTER. nieuw werk. Beeldend kunstenaar Tom Heerschop tekende voor dit nummer. Hij werkte twee maanden aan de tekeningen die je in dit nummer ziet. Een tekening op rol, zo'n 8 meter lang. Prachtig.

Meer dan 40 gedichten van 35 dichters.

Lees het blog over dit nummer klik hier

Het stilleven is van alle tijden. De Romeinen schilderden al stillevens op muren, die in de Italiaanse stad Pompeï bijvoorbeeld nog bewaard zijn gebleven. In de middeleeuwen verdween de belangstelling, maar in de zeventiende eeuw bereikte de productie van stillevens in Nederland en Vlaanderen een hoogtepunt. Sommige stillevens waren een klein vermogen waard. In 1657 werd de nalatenschap van de Amsterdamse kunsthandelaar Johannes de Renialme (1600 - 1657) opgemaakt. Hij had een verzameling van een paar honderd schilderijen, waaronder ook veel stillevens. Het kostbaarste stilleven was van de Utrechtse schilder Jan Davidsz. de Heem (1606 - 1684). Het schilderij werd getaxeerd op 1.000 gulden, en dat is omgerekend naar nu zo'n € 13.000. Het was 200 gulden duurder dan een schilderij van Rembrandt en dat zegt iets over de waardering van stillevens in die tijd. Een ander schilderij van Davidsz. de Heem, Festoen van vruchten en bloemen, hangt tegenwoordig in de eregalerij van het Rijksmuseum in Amsterdam en geldt als een van de topstukken. 

In de eeuwen daarna nam de belangstelling voor stillevens weer wat af. Schilders als Adriaen Coorte (1659/1664 – na 1707), werden zelfs bijna helemaal vergeten. Gelukkig werd zijn werk in de twintigste eeuw herontdekt. Ook van hem heeft het Rijkmuseum prachtige stukken in de collectie. Die zijn ook allemaal thuis te zien, gewoon vanuit de bank, via de rijksstudio, de digitale beeldbank van het museum. 

Gelukkig hebben moderne en hedendaagse kunstenaars het stilleven weer herontdekt. Bijna alle grote vernieuwingen van alle belangrijke kunststromingen uit de negentiende en twintigste eeuw zijn terug te zien op stillevens. Want anders dan een model voor een portret, zal een appel op de fruitschaal niet vragen om een pauze. Een stilleven hoeft niet te lijken en geeft de kunstenaar veel vrijheid om te doen wat hij wil. Hij kan naar hartelust experimenteren en nieuwe dingen uitproberen. Ook biedt het stilleven de mogelijkheid om je mening over iets te geven, zonder dat je meteen het achterste van je tong hoeft te laten zien. In landen waar het recht van vrije meningsuiting niet gegarandeerd wordt door de overheid, kan dat je leven redden. Op bladzijde 23 zie je een mooi voorbeeld van de Chinese kunstenaar Liu Bolin (1973). Als je niet vrij bent om te zeggen wat je denkt, is 'stilleven' inderdaad een van de beste manieren om het systeem aan de kaak te stellen. 

Met deze set van 7 nummers kun je voordelig kennismaken met DADA.

Je ontvangt 7 nummers met 50% korting

In dit pakket zitten:

DADA Gaudi

DADA Niki de saint phalle

DADA black is beautiful

DADA Banksy

DADA meesterlijke vrouwen

DADA Azteken Mayas en Olmeken

DADA Arcimboldo

Veel mensen noemen Barcelona in één adem met de wereldberoemde Catalaanse architect Gaudí (1852-1926). Er komen ieder jaar weer miljoenen toeristen uit de hele wereld naar Barcelona om het werk van Gaudí te zien: de huizen, het park, en de Sagrada Família natuurlijk, zijn levenwerk. Zijn werk  staat op ansichtkaarten, kalenders, sleutelhangers, dienbladen en allerlei andere souvenirs. Maar liefst zeven bouwwerken van Gaudí uit of uit de buurt van Barcelona staan op de werelderfgoedlijst van Unesco: Park Güell, Palau Güell, Casa Milà, Casa Vicens, de gevel en crypte van de Sagrada Família, Casa Batlló en de crypte van Colonia Güell. En alsof dat allemaal nog niet bijzonder genoeg is: Gaudí zelf is voorgedragen om zalig verklaard te worden door de Katholieke kerk.

Toch was Gaudí niet altijd zo populair. In het begin werden zijn huizen, ontworpen voor rijke ondernemers, behoorlijk belachelijk gemaakt. Casa Milà, bijvoorbeeld, kreeg al snel de bijnaam La Pedrera, en dat is Spaans voor "steengroeve". Het werd vergeleken met een stapel stenen of het resultaat van een aardbeving, en soms zelfs met een hangar voor vliegtuigen (zie ook bladzijde 7). De kritiek was ook buiten Spanje te horen. Toen Gaudí in 1910 in Parijs exposeerde, noemden mensen zijn werk een "salade van verschillende stijlen" en "een nachtmerrie van een brein dat kracht en originaliteit mist".

Het succes kwam Gaudí dus heus niet aanwaaien maar hij koos zijn eigen weg. Gebouwen in opvallende vormen, geïnspireerd op de natuur... en kleurrijk! Zijn werkwijze was ook duidelijk anders. Hij was geen architect die alles bedacht achter de tekentafel. Gaudí stond op de bouwplaats en bedacht en ontwikkelde ter plaatse. Zo ontstonden die bijzondere onnavolgbare organische gebouwen die vaak meer de indruk wekken dat ze zo zijn gegroeid in plaats van gebouwd. De Sagrada Família wordt gezien als hét meesterwerk van Gaudí. Al zijn opvattingen over architectuur zitten erin. De kerk is zijn laatste werk. In deze DADA laten we ook zijn andere werk zien, en vertellen we meer over het leven van deze beroemde Spaanse architect. 

Het winternummer gaat over poëzie. Tja, dat moest een keer natuurlijk. Gedichten over dichters en het dichter zijn, waarom poëzie belangrijk is en hoe het moet: gedichten schrijven. Over beroemde dichters & grote voorbeelden, het schrijven, zoeken en vinden.De dichters gingen er eens speciaal voor zitten, op de plek waar ze graag schrijven. Meer dan 50 gedichten van bijna 40 dichters. Met prachtige werkplekportretten van Hendrickje van Dijk.

We zijn met steeds meer mensen en al die mensen gebruiken steeds meer energie. Mijn oma had geen smartphone, die elke dag opgeladen moest worden. Geen duizenden digitale foto's, opgeslagen in een Cloud. En de was droogde niet in een wasdroger, maar gewoon buiten aan de lijn. In de zon of in de wind. En als het regende, duurde het een dagje langer.

Op 29 juli, de dag waarop ik dit tekstje schrijf, is het Earth Overshoot Day. Vanaf 1 januari hebben we wereldwijd al meer voedsel en natuurlijke hulpbronnen verbruikt dan de aarde in twaalf maanden kan voortbrengen. Vanaf vandaag teren we de rest van het jaar op de reserves van de aarde. Dat leidt tot allerlei problemen: van biodiversiteitsverlies tot ontbossing, water- en luchtvervuiling en ophoping van broeikasgassen in de atmosfeer. Dat leidt tot opwarming van het klimaat, met alle gevolgen van dien.

Er zijn natuurlijk mensen die er veel meer verstand van hebben. Klimaatdeskundigen bijvoorbeeld. Greta Thunberg. En die oom met zijn zonnepanelen. Er zijn ook mensen die zeggen dat klimaatverandering niet bestaat. Klimaatontkenners. Thierry Baudet en de buurvrouw van nummer 27. En er zijn mensen die liever de andere kant op kijken. Ook presidenten. Premiers. En andere mensen die de koers bepalen.

Voor dit nummer schreven bijna 45 dichters bijna 60 gedichten over klimaatverandering. Over de oorzaken, de gevolgen en ook over wat we zelf kunnen doen. Een bruikbaar nummer dat het verhaal in 108 bladzijdes op een toegankelijke manier vertelt. Verwoord zoals alleen dichters dat kunnen. We combineerden de gedichten met de wonderlijke plastic wezens van Carolien Adriaansche.

Na DADA Rood, een nummer dat vorig jaar verscheen, verkennen we in dit nummer de kleur blauw. Lange tijd onbemind, maar tegenwoordig de lievelingskleur van veel mensen. We reizen door de tijd en naar alle hoeken van de hele wereld voor kunst waarin blauw de hoofdrol speelt. Je leest in dit nummer van DADA hoe blauw gemaakt kan worden en je komt te weten waarom de kleur eeuwenlang heel kostbaar was en waarom de luchten op oude schilderijen zo vaak naar grijs neigen. We nemen je mee naar de Giotto kapel in Padua en de Iraanse stad Isfahan, naar de prachtige Moskee van de sjah. Giotto, Van Gogh, Monet, Yves Klein en Picasso gaven blauw de ruimte.

Meer dan 40 dichters aan het woord over boeken: biebboeken, schoolboeken, dagboeken, kleur- (altijdbuitendelijntjes)boeken, vakantieboeken, kinderboeken, luisterboeken & natuurlijk ook open boeken. Gedichten over bestsellers, gouden boekjes, trouwboekjes, reisboeken, griezelboeken, e-boeken, lievelingsboeken, groteavonturenboeken, fotoboeken, stamboeken, moppenboeken, patroonboeken, kookboeken, adresboeken & de mooiste sprookjesboeken.  

Meer dan 55 spiksplinternieuwe gedichten van meer dan 40 dichters over boeken, gecombineerd met prachtige boekbeelden van Su Blackwell & illustraties van Hendrickje van Dijk.

De eerste elektronische computer werd in Engeland gebouwd in 1943, tijdens de Tweede Wereldoorlog en gebruikt om geheime codes te ontcijferen. De eerste computer heette Colossus en was (de naam zegt het al) kolossaal groot, zeker een paar klaslokalen. Je kunt ‘m tegenwoordig nog bekijken in the National Museum of Computing, in Bletchley Park, in de buurt van Londen. Herbouwd en weer helemaal werkend!

Met de komst van de personal computer veranderde alles. De eerste Mac kwam in 1984 op de markt. Het allereerste nummer van DADA, (nummer 0, over Mondriaan) werd geschreven op een Mac die je hierboven ziet. Nu heel beige en hopeloos oud en klein, maar toen behoorlijk hip en snel hoor. We werken trouwens nog steeds op Mac maar wel op de nieuwste verie en op een (veeeeeeel) groter scherm. Al die computers, beeldschermen en snelle ontwikkelingen lieten hun sporen na. In de samenleving, in de ruimtevaart en natuurlijk ook in de kunst. Hoe? Dat lees je in ons nieuwste nummer van DADA over Pixel Art. 

We gaan terug naar het begin en laten je de ontwikkelingen in de games zien. Van Pong, het allereerste videospel, uit 1972, tot Minecraft en De legende van Zelda, volgens kenners de beste spellenreeks die er ooit gemaakt is. Omdat de beeldschermen nog niet zo mooi en goed waren als nu, zag alles er gekarteld en gepixeld uit. Die nieuwe vreemde pixelwereld vormde voor veel kunstenaars en architecten een nieuwe inspiratiebron voor hun vormentaal. We zien het in street art, in architectuur en zelfs in de glas-in-loodramen in de beroemde Dom van Keulen in Duitsland.

En als je het eenmaal ziet, zie je het overal. We springen terug in de tijd en laten je zien hoe er ook toen al pixel art was, die toen natuurlijk nog geen pixel art genoemd werd. Een nummer met werk van Mondriaan, Roy Liechtenstein en Space Invader. Over Gerhard Richter, een 18e eeuwse matrashoes uit de Maghreb  en de Pixel Boxes van Angela Bulloch. Adam Lister, eBoy en Shawn Smith, de kunstenaar van de gorilla op de cover.