Dichter fabeldieren
verder kijken & lezen
Dichters schreven in dit nummer niet alleen over elfjes, eenhoorns en saters. Dichters halen er altijd van alles bij. Daarom lees je in dit nummer ook over de tweehoorn en de weermeermin bijvoorbeeld, een kruising tussen een weerwolf en een meermin. Je leest ook over stommelstaarten, statelaars en doezemandjes. Dat zijn geen fabel-, maar fantasiedieren: dieren die niet bestaan en door de dichter bedacht zijn. Maar goed, wie heeft er ooit een elf of een centaur gezien? Dichter en redacteur Hans Kuyper heeft bij het nummer een fabel- & fantasiedieren register gemaakt.
Met de code 10%PLINTSELECTION krijg je 10% korting! (t/m 15 september 2024).
Collages van Beto Val
Collages van Beto Val
koop de cover (of een andere collage)
De prachtige illustraties uit dit nummer zijn van Beto Val. Ze zijn ook als print te koop. Je bestelt ze op de site van Beto Val. Met de code 10%PLINTSELECTION krijg je 10% korting! (t/m 15 september 2024).
De speciale kortingsactie loopt nog tot:
Autopsy of a unicorn
Vintage surrealism
collage digital.
© Beto Val. 2023.
fabel - & fantasiedieren register
REGISTER VAN FABELDIEREN EN ANDERE WEZENS DIE EIGENLIJK ZOUDEN MOETEN BESTAAN.
BEHORENDE BIJ DICHTER. 32, 2024.
Dichter en redacteur Hans Kuyper heeft bij het nummer DICHTER Fabeldieren een fabel- & fantasiedieren register gemaakt.
A
Anansi Een mythische spin uit Ghana in West-Afrika die in de verhalen van tot slaaf gemaakten werd meegenomen naar (Zuid-) Amerika. In het Sranan, de taal van Suriname, leeft hij nog volop. Er staan een paar Surinaamse woorden in dit gedicht: tori zeggen is een verhaal vertellen, een manja is een mango en noyti betekent nooit.
Argus De reus Argus, ook wel Argus Panoptes (de allesziende), stamt uit de Griekse mythologie. Oppergod Zeus liet hem doden omdat Argus met zijn honderd ogen inderdaad alles kon zien – ook de avontuurtjes die Zeus liever verborgen wilde houden. Na de moord zette Zeus’ echtgenote Hera de honderd ogen in de staart van de pauw, als eerbetoon.
B
Banshee De banshee, afgeleid van het Ierse bean sí dat feeënvrouw betekent, kamt graag haar lange witte haren en kondigt dan met een ijselijke kreet het overlijden van een dierbare aan. Je kunt ze tegenkomen als je in het donker ronddwaalt door het onherbergzame Ierse landschap.
Barbij Joke van Leeuwen bedacht dit fabeldier, wellicht als variant op de harpij (die zowel een bestaande roofvogel als een op een roofvogel gelijkende Griekse vrouw is, verwant aan de sirene), in de vorm van een spectaculaire ondersoort, de roodhaargrootoornachtvachtsterkstaartkrullenprachtbarbij, waarvan kennelijk zowel een vliegende als een niet-vliegende variant bestaat.
Basilisk De basilisk is een fabeldier dat een echte evolutie heeft meegemaak: van een soort slang met opgericht bovenlijf, via iets draakachtigs naar een wezen op hoge vogelpoten. In de Harry Potterreeks keerde het dier weer terug naar de oorspronkelijke slangenvorm. De basilisk wordt geboren uit een hanenei en verspreidt een walgelijke stank. Wie hem aanraakt, sterft. In vroeger tijden kwamen ze ook in onze streken veelvuldig voor. Er is ook een Zuid-Amerikaanse leguaan die basilisk heet. Dat is een onschuldig, fraai beestje dat niets met het fabeldier te maken heeft.
Beest dat niemand heeft gezien Zeer algemeen fabeldier, hier mooi persoonlijk beschreven door Ineke Holzhaus.
Bestiarium Een bestiarium is geen fabeldier, maar al sinds de vroege Middeleeuwen een boek waarin (fabel)dieren en andere natuurverschijnselen worden verzameld en beschreven.
Blauwbilgorgel Misschien wel de beroemdste schepping van de dichter C. Buddingh’ (1918-1985), die zijn hele leven in Dordrecht woonde en groot fan was van de voetbalclub DFC (het tegenwoordige FC Dordrecht). De andere fabeldieren in dit gedicht werden eveneens verzonnen door Buddingh’, die begraven ligt op de plek die in de titel wordt vermeld.
Bozbezbozzel Bedacht door C. Buddingh’ in één van zijn 73 zogenaamde gorgelrijmen.
Bullebak Een onbetrouwbaar wezen dat erop uit is om kinderen die zich te dicht bij het water wagen te vangen. Hans Kuyper maakt er een ‘Zaanse legende’ van omdat hij in de Zaanstreek woont en de bullebak in dat land van duizend slootjes en vaarten heel berucht is, maar in feite komt deze waterschrik overal in Nederland wel in een bepaalde vorm voor.
C
Centaur Een woest paardmens uit de Griekse mythologie, vaak gewapend met een boog of een knuppel. Centaurs behoren, met chimaera’s, fauns en meerminnen bijvoorbeeld, tot de zogenaamde theriantropen: combinaties van mens en dier.
Cycloop In de Griekse mythologie een één-ogige reus die met zijn soortgenoten rondzwerft over de hellingen van de Etna op Sicilië. De beroemdste van allemaal was wel Polyphemus, die werd verslagen door de held Odysseus uit het epische gedicht van Homerus (circa 800-750 voor Christus).
Chimaera Een Grieks mythisch wezen, samengesteld uit meerdere bestaande dieren. Oorspronkelijk een leeuw met kenmerken van een geit en een slang, maar in dit gedicht van Iris le Rütte meer een vriendelijk vliegend paard, een ‘nachtpaard’ dat we verder alleen kennen uit een stripverhaal van Jean Dulieu (1921-2006) over Paulus de Boskabouter.
D
Djinn Een onzichtbaar wezen uit de Arabische cultuur dat wensen kan vervullen, maar ook bezit van iemands geest kan nemen.
Doezemandje Dit door Sandra de Weijze bedachte woord, afgeleid van het Franse doucement dat ‘zachtjes of rustig aan’ betekent, zou in dit gedicht een klein fabeldier kunnen zijn, maar ook gewoon iets aangenaams in algemene zin.
Draak Fabeldier dat werkelijk in alle culturen bekend is, al verschilt het uiterlijk nogal eens. Vaak hebben draken zeven koppen, spuwen ze vuur en lijken ze vooral bedoeld om door een held of heilige verslagen te worden. Draak is ook een teken in de Chinese dierenriem, tussen konijn en slang. Échte draken vind je op de Indonesesische eilanden Komodo en Flores, waar enorme vleesetende varanen rondlopen. Die angstaanjagende dieren hebben een gespleten tong die ze net als slangen steeds uitsteken om te ruiken, waardoor het lijkt of ze vuur spuwen.
Zie: Snuffelzwijn.
Dwerg Klein, maar machtig wezen uit de Noordse mythologie. Dwergen zijn sterk verbonden met metaal en smidswerk en ze wonen ook onder grond waar erts gevonden wordt. Dat lijkt erop te duiden dat dwergen zijn ontstaan toen de mens metaal ging bewerken, in onze streken zo’n 4000 jaar geleden.
E
Eenhoorn Paardachtige met een lange, vaak gedraaide en puntige hoorn op het voorhoofd. De eenhoorn is een oeroud wezen en staat symbool voor zuiverheid; het kan alleen worden gevangen door een onschuldig kind. Is het dier daarom juist onder kinderen zo enorm populair? De tweehoorn is een nieuwe variant die door Jan de Bas werd verzonnen.
Elf Niet te verwarren met het elfje hieronder! Elfen zijn zo groot als mensen, maar wonen ver bij hen vandaan in bergen of op uitgestrekte heidevelden. Met hun magische krachten kunnen ze behulpzaam zijn, maar vaak blijken ze ook onbetrouwbaar. De wezens komen overal in de Germaanse en Noordse wereld voor. Het woord elf betekent van oorspong ‘wit figuur’, waarbij de kleur wit staat voor zuiverheid. Er gaan verhalen over elfen die hun eigen kinderen in het geheim omruilen voor mensenbaby’s. Elfen die vervolgens onder de mensen opgroeien staan bekend als ‘wisselkinderen’ en ze hebben vaak bijzondere eigenschappen. Van de geroofde mensenkinderen wordt in de regel niets meer vernomen.
Elfje Een negentiende-eeuwse ondersoort van de elfen, die veel kleiner is en insectachtige vleugeltjes heeft. Bekende elfjes zijn Tinkerbell, het kameraadje van Peter Pan, en Puck uit A Midsummer Night’s Dream van William Shakespeare (1564-1616) , al mist die vleugels en is daarmee meer een kleine kobold of hobgoblin. Daarnaast is een elf een veelgebruikte versvorm; het gedicht Jesse Laport is er een fijn voorbeeld van.
F
Fabel Een verhaal of gedicht waarin de rollen worden gespeeld door dieren met menselijke eigenschappen. Van daaruit ontwikkelde het woord zich tot een algemene term voor iets dat verzonnen is: je kunt ‘fabeltjes vertellen’ of zelfs heel deftig ‘fabuleren’. Maar iets kan ook ‘fabelachtig’ zijn, en dat is bij uitstek positief. Bekende fabels werden in de 17de eeuw geschreven door de Franse dichter Jean de La Fontaine (1621-1695). Zo’n vier eeuwen ouder is het rijmepos over Reintje. Zie ook: Reynaert de Vos.
Fabelkind Een gedroomd kind, bedacht door Liz Ditters.
Fairy De Engelstalige variant van de Franse faie, van het Latijnse fata, de noodlotsgodin aan wie wij het woord ‘fataal’ danken. Aangeduid als ‘het schone volk’ en ‘het volk van vrede’ leven fairies nu nog vooral in Ierland. Soms wordt met het woord fairy ook een soort elfje aangeduid, naar aanleiding van de beroemde vervalste foto’s die de Britse Elsie Wright in 1917 publiceerde en waar onder andere Arthur Conan Doyle (1859-1930) met open ogen intrapte – uitgerekend Conan Doyle, schepper van de immer kritische, scherpzinnige Sherlock Holmes! In 1923 kwam Cicely Mary Barker (1895-1973) met haar Flower Fairies, een serie van 170 botanisch correcte, romantische tekeningen die ook nu nog zeer populair zijn.
Faun Van onderen bok, van boven mens: zo zien de meeste fauns eruit. Ze zijn afkomstig uit de Grieks-Romeinse sagenleer en de meest bekende is Pan, de bosgod met zijn fluit van riet, die de beschermer is van de herders, hun vee en het dierlijk instinct.
G
Geest De geest verlaat het lichaam op het moment van de dood, dat is een algemeen geloof. Een geest die daarna geen rust vindt, kan op aarde blijven rondspoken. Deze al dan niet zichtbare wezens zijn in alle culturen bekend en gevreesd en er worden offers gebracht of rituelen uitgevoerd om ze te weren of gunstig te stemmen.
Gnoom Een gnoom is een soort kabouter, maar waar die laatste zich altijd in of om het huis bevindt, leeft de gnoom in de vrije bossen. Het woord is nog jong, het werd in de 16de eeuw door de Zwitserse arts Paracelsus (1494-1541) gevormd uit het Griekse gnomè, in de betekenis van ‘intelligentie’.
Griffioen Dit dier, ook wel gryps, grijpvogel of vogel Grijp genoemd, is samengesteld uit een leeuw en een adelaar, waarmee het heerser is over zowel aarde als lucht. Een hanenkam van vissenschubben en de oren van een paard maken het wezen compleet. Er wordt wel gedacht dat de oude Scythen, een Grieks volk dat de griffioen verzon, geïnspireerd waren door fossiele dinosaurusresten die ze aantroffen. De griffioen bestrijdt onrechtvaardigheid.
Zie: Trol
H
Heks Een toverwezen, vaak in mensachtige gedaante. Heksen beheersen de natuurwetten en zijn bekend met oeroude geheimen die voor de meeste mensen verborgen blijven. Heksen kunnen zich bezighouden met witte of zwarte magie, en daarmee goed of kwaad doen. Hoewel in vroeger eeuwen het woord heks een negatieve klank had en heksen vaak gruwelijk werden vervolgd, zijn moderne heksen meer gewaardeerde aanhangers van een natuurgodsdienst die Wicca wordt genoemd.
Hemelhaai Dit fabeldier komt uit de Filipijnse folklore en staat beter bekend als de maaneter of bakunawa. Sommigen omschrijven hem als een draak of slang. De maaneter is een troostende kinderfantasie in het gelijknamige boek uit 1974 van Hannes Meinkema (1943-2022).
Hippocampus Zwaar bedreigd fabeldier, bedacht door Linda Vogelesang.
I
IJskonijn In beginsel is het ijskonijn geen fabeldier, maar een bepaald menstype dat zich weinig aantrekt van de wereld om zich heen. Liz Ditters bedacht een natte variant, het onderwaterijskonijn, dat wél deel uitmaakt van de denkbeeldige dierenwereld die de mens zich schept.
J
Jackalope Dit wezen, in het Nederlands ook wel ‘knert’ genaamd, ontstond ergens vóór 1940 in het Amerikaanse plaatsje Douglas. Het konijn met het hertengewei zou geïnspireerd zijn op werkelijk bestaande konijnen die als gevolg van kanker vreemde groeisels aan hun kop hadden. Maar een ander verhaal plaatst het ontstaan van de jackalope in de taxidermiewerkplaats van de gebroeders Herrick, waar een gewei en een gevild konijn bij toeval zo tegen elkaar aan kwamen te liggen dat de broers besloten een geintje uit te halen. Het resultaat was een groot succes, en momenteel zijn er zo’n miljoen jackalopes in de Verenigde Staten – allemaal opgezet.
Jenk Bedacht door C. Buddingh’ in één van zijn 73 zogenaamde gorgelrijmen.
K
Kappa Fabeldier dat het momenteel moeilijk heeft, verzonnen door Linda Vogelesang.
Katerkuiken Klein, maar bijzonder alert fabeldier, bedacht door Liz Ditters.
Kietelgeitje Vrolijkmakend diertje, ontsproten aan de fantasie van Liz Ditters.
Kiwikiwi Bedacht door Kathelijne Brouwer, zoals ze ook ruiterlijk toegeeft in haar gedicht.
Knuffelbuffel Aantrekkelijk fabeldier, bedacht door Liz Ditters.
L
Lampjeskat Of ook lampkekat in het plaatselijk dialect. Op de Bosplaat op Ameland kun je dit vervaarlijke beest tegenkomen dat je met zijn grote, lichte ogen zonder pardon de branding injaagt. Velen zijn zo al verdronken.
Leprechaun Een Keltische kabouter die meestal in het groen gekleed gaat. Hoewel hij van beroep schoenmaker is, heeft hij vaak nog ergens een kist met goud verstopt, die helaas door mensen maar zelden wordt gevonden. Desondanks is het groene mannetje met de grote hoed iconisch voor Ierland geworden.
M
Meermin. Een wezen dat half mens, half vis is en in het water leeft. Meerminnen zijn aantrekkelijk, maar onbetrouwbaar en hebben al menig zeeman naar de diepte gelokt, een onvriendelijke gewoonte die ze gemeen hebben met de sirenen. In zout water spreekt men van ‘zeemeermin’, de mannelijke varianten heten ‘meerman’ of ‘zeemeerman’. Om het nog ingewikkelder te maken, muntte Mary Heylema de ‘zeemeermannenvrouw’ en de ‘zeemeerminnenman’. Kasper Peters kwam met de ‘weermeermin’, een kruising tussen een weerwolf en een meermin.
Merlet Uitgestorven wezen, bedacht door Linda Vogelesang. Bijna-naamgenoot de merlot is daarentegen nog volop verkrijgbaar.
Monster De verzamelnaam voor alles wat afschuwlijk of afschrikwekkend is, in overdrachtelijke zin ook gebruikt voor in het echt bestaande dieren – en mensen. Een ander woord is ‘gedrocht’, een ondier waarvoor je maar beter op je hoede kunt zijn – en daar komt het woord ook vandaan: van het Latijn monere, waarschuwen.
Monster van Loch Ness Raadselachtig dier waarvan het bestaan door velen wordt betwijfeld, door anderen verdedigd. In het oneindig diepe en langgerekte meer (loch, in het Schots) waaruit de rivier de Ness stroomt, in de Schotse hooglanden, zou een soort overgebleven dinosaurus rondzwemmen, maar meer dan enkele wazige foto’s en vage ooggetuigenverslagen, van mensen die al dan niet dronken waren toen ze het wezen meenden te ontmoeten, hebben we niet. Het monster van Loch Ness heeft ondertussen wel een eigen museum. Jaarlijks trekt het hordes toeristen en af en toe een nieuw onderzoeksteam met flitsende bootjes.
N
Nimf Nimfen zijn Griekse halfgoden die meestal worden afgebeeld als (half)blote meisjes. Ze worden in verhalen tot vervelens toe door andere boswezens achterna gezeten. Één van hen, Syrinx, veranderde zichzelf tijdens zo’n klopjacht nog net op tijd in een rietstengel, waar de faun Pan vervolgens zijn beroemde fluit van sneed.
Nipo Van dit door Theo Olthuis bedachte wezentje is in elk geval zeker dat het zich onverwacht snel kan verplaatsen.
O
Ogopogo Fabeldier dat alweer enige tijd niet is waargenomen, bedacht door Linda Vogelesang.
Zie: IJskonijn
P
Paashaas Een negentiende-eeuws opvoedkundig verzinsel dat net als de kerstboom vanuit Duitsland onze kant is opgewaaid. Het heeft in de verte wel iets van doen met oude, heidense vruchtbaarheidsriten, vanwege die eieren die het wezen rondbrengt, maar het was in elk geval in 1961 nog een ‘nieuwe traditie’.
Zie: Faun
Pantippel Bedacht door C. Buddingh’ in één van zijn 73 zogenaamde gorgelrijmen.
Pegasus Vliegende paarden komen in veel culturen voor, vergelijk Sleipnir, het achtbenige paard van Odin in de Noordse mytholgie, maar dit is de Griekse variant. Het dier resideert bij de goden op de Olympus en draagt de bliksemschichten die oppergod Zeus soms op de aarde afvuurt.
R
Reynaert de Vos De titelheld uit de middeleeuwse rijmfabel ‘Van den vos Reynaerde’, geschreven door ene Willem in de 13de eeuw. Hoewel de vos natuurlijk een bestaand beest is, wordt hij tot fabeldier doordat hij pratend en handelend als een mens wordt opgevoerd. In het verhaal is Reynaert een slimme, maar ook wrede rebel die zich verzet tegen koning en kerk en uiteindelijk moet vluchten om niet te worden opgehangen.
Roc: Een enorme vogel uit de Perzische mythologie, waarschijnlijk gebaseerd op de reuzenvogel aepyornis maximus die daadwerkelijk ooit leefde op Madagaskar. De mythische Roc voert hele olifanten aan de kuikens en kan met gespreide vleugels de zon verduisteren.
Rommelhommel Klankrijk fabeldier, verzonnen door Liz Ditters.
S
Sater Saters zijn wilde mannen met dierlijke gezichten en een paardenstaart, lopend op bokkenpoten. Ze behoren tot het gevolg van Bacchus, de Griekse god van de wijn. Mary Heylema verzon een nóg nattere (maar wel nuchtere) variant, de watersater.
Schrikhagedis Klein soort draak, verzonnen door Mary Heylema.
Simmelot Bedacht door C. Buddingh’ in één van zijn 73 zogenaamde gorgelrijmen.
Sirene Een demonisch wezen, half vrouw en half vogel, dat met haar verleidelijke zangstem mannen naar zich toelokt. Als dochters van de zeegod Phorcys wonen sirenen vooral op eilandjes en zijn hun slachtoffers meestal zeelieden, net als bij de meermin. Helden als Odysseus en de Argonauten wisten door listen aan hun dodelijke lokroep te ontkomen. Moderne sirenes (let op het meervoud!) doen merkwaardigerwijs precies het tegenovergestelde van de klassieke fabelwezens: ze waarschuwen mensen om een veilig heenkomen te zoeken.
Snuffelzwijn Dit fabeldier, bedacht door Liz Ditters, kan dubbel- of enkelneuzig zijn.
Zie: Nimf
Spook Een specifiek soort geest, vaak verbeeld door een zwevend lang gewaad of beddenlaken, met holle ogen en soms gehinderd door een voortslepende keten – hoewel het onduidelijk is waar die dan aan vast zit, want in de regel heeft een spook geen voeten. Die keten is een verwijzing naar de geest van Jacob Marley in A Christmas Carol in Prose, Being a Ghost Story of Christmas van Charles Dickens (1812-1870) uit 1843.
Statelaar Fabelwezen dat tot veel in staat is, maar niet gemakkelijk uit zijn woorden komt. Het werd bedacht door Sandra de Weijze.
Stommelstaart In Friesland en Groningen vind je deze spokende helhond in de vorm van een grote zwarte poedel met scherpe oren en gloeiende ogen ‘zo groot als sauskommetjes’, zoals Kate Schlingemann bij navraag preciseerde. Deze angstaanjagende honden worden overal, van het oude Griekenland tot in het Mexico van de Azteken, in verband gebracht met de onderwereld. Wie er eentje tegenkomt, kan verwachten dat er snel iemand uit de familie- of vriendenkring zal overlijden.
Sfinx Fabeldier dat vooral de wacht houdt en uit verschillende beesten kan zijn samengesteld. De sfinx in de mythe van Oidipus gaf raadsels op en wie die niet kon beantwoorden, werd opgegeten. Daardoor is alleen het raadsel dat zij aan Oidipus opgaf bewaard gebleven – hij loste het als enige wél op. Wat het raadsel was, moet je maar even googelen. Het antwoord is in elk geval: ‘De mens.’
Simurgh Een alwetende vogel uit de Perzische mythologie die nestelt op de hoge berg Ghaf of Qaf, door God geschapen uit glimmend groene smaragd. Er wordt wel gezegd dat ook de djinn op die berg leven.
Snavelvlo Kleine kwetteraar, bedacht door Liz Ditters.
Zie: Nimf
T
Trol Afzichtelijk wezen dat vooral in Noorwegen voorkomt en zich bij voorkeur voedt met mensenvlees. Ze leven ver van de bewoonde wereld en verstenen in het zonlicht. De oude trol in het gedicht van Ali Şerik is atypisch lief. Op IJsland, dat vanuit Noorwegen werd bevolkt en nog veel tradities deelt met het moederland, vind je Grýla; een trol met de hoeven van een paard, drie hoofden en hoorns als een geit. Zij komt van oudsher tegen Kerstmis uit de bergen om stoute kinderen te zoeken en die vervolgens in een zak te stoppen, maar al in 1746 bepaalde de IJslandse regering per decreet dat de kinderen daarmee niet langer bang gemaakt mochten worden. Vervolgens ging de traditie ondergronds.
Trolmops Een iets gezelliger variant op het bovenstaande wezen, bedacht door Judy Elfferich.
Zie: Eenhoorn
U
Unicum Wie dit woord niet kent, zou kunnen denken dat Judy Elfferich een fabeldier heeft bedacht om te rijmen op bestiarium. Maar ‘unicum’ is een duur woord voor iets waarvan maar één exemplaar bestaat.
Uktena Dit fabeldier zou weleens uitgestorven kunnen zijn, vreest Linda Vogelesang. Wellicht omdat het ongemakkelijk dicht bij kleine kinderen kwam.
V
Vampier Bloedzuiger die in veel culturen terug te vinden is. De werkelijk bestaande vampier is een kleine vleermuissoort die leeft van het bloed van runderen en andere zoogdieren – maar niet van de mens. Naar dat voorbeeld werd een fantasiefiguur geschapen met lange, scherpe hoektanden en een priemende blik in de ogen. Hij slaapt bij voorkeur in een doodskist, verdraagt geen zonlicht, kruisbeelden of knoflook en kan alleen op zeer omslachtige wijze worden gedood, met een houten staak door het hart of een zilveren kogel waar dan ook in het ondode lichaam. Graaf Dracula, een creatie van de Ierse schrijver Bram Stoker (1847-1912), is verreweg de beroemdste.
Vogelbekdier De ornithorhynchus anatinus bestaat wel degelijk en leeft in Australië. Op basis van de eerste berichten van ontdekkingsreizigers echter geloofde niemand erin en van het eerste dode exemplaar dat West-Europa bereikte, werd gedacht dat het een vervalsing was. In het gedicht van Katelijne Brouwer kun je lezen hoe dat kwam.
Vogel Roc
W
Watersater Zie: Sater
Zie: Meermin en Weerwolf
Weerwolf Fabelwezen dat mateloos populair werd door de kinderboekenserie van Paul van Loon (1955) over Dolfje. De weerwolf, overdag een gewoon mens maar bij volle maan opeens een verscheurend, harig monster, is een bekende figuur in vele culturen. Kasper Peters bedacht de ‘weermeermin’, een kruising tussen een weerwolf en een meermin.
Wipkip Dit is van oorsprong geen fabeldier maar een wiebelig speeltoestel. Jos van Hest promoveert het echter naar het rijk der verzonnen wezens door het in zijn gedicht te verbinden aan de paashaas.
Zie: Witte wieven
Witte wieven Waar een ander misschien alleen wat bleke nevelslierten boven de hei ziet hangen, kun je er ook witte wieven in zien, oude wezens die vooral in het oosten van Nederland voorkomen. Ze zijn verwant aan banshees en elfen en leven in hunebedden en andere grafheuvels. Zoals veel bovennatuurlijke wezens zijn ze wijs, maar niet altijd even betrouwbaar. Wel houden witte wieven bovenmatig veel van dansen. Het ‘wit’ in hun naam heeft waarschijnlijk niets met de kleur te maken, maar verwijst naar wijsheid, zoals wit in het Engels ‘verstand’ betekent.
Z
Zie: Meermin
Zie: Meermin
Zilverzandhaasje Bedacht door C. Buddingh’ in één van zijn 73 zogenaamde gorgelrijmen.
Ziz Uitgestorven fabeldier, bedacht door Linda Vogelesang.
net
DICHTER
DICHTER.
tijdschrift met gedichten en illustraties
voor kinderen van 6 tot 106
Dit is DICHTER, ons tijdschrift met gedichten voor kinderen van 6 tot 106. In ieder nummer staan bijna 60 tot 75 nieuwe gedichten van meer dan 50 dichters: grote namen als Bette Westera, Joke van Leeuwen en Lucas Rijneveld en aanstormende talent. Alles in DICHTER. is vers van de schrijftafel.
DICHTER. wordt ondersteund door het Nederlands Letterenfonds (waarvoor dank!).
DICHTER. abonnement
Een jaarabonnement (4 nummers) kost € 20 incl. verzendkosten voor Nederland. Dat is maar liefst 39% korting.
Het abonnement gaat altijd in met het eerstvolgende nummer dat verschijnt. Nieuwe abonnees krijgen een link naar een digitale DICHTER. cadeau. Leuk? Maak je abonnement dan even hier in orde. Voor België kijk je hier.
Cultuurkaart
Plint is Cultuurkaart-acceptant en ook het abonnement kan op die manier worden betaald. Registreer als school en vul je Cultuurkaartnummer in. Na goedkeuring kun je alles op rekening kopen. Wil je met de Cultuurkaart betalen? Mail ons de rekening en je kaartnummer.